จดหมายเหตุรายเดือน May, 2012

ทุกวันนี้ เราใช้สารเคมีในห้องน้ำ มากมายหลายชนิด ทำอย่างไรเราจึงจะสามารถลดการใช้สารเคมีในห้องน้ำของเราได้ ซึ่งนั่นหมายถึง ลดค่าใช้จ่ายและลดอันตรายจากสารเคมีด้วย เริ่มจากการสำรวจแนวคิดเกี่ยวห้องน้ำว่า เราต้องการห้องน้ำในสภาพอย่างไร  กว้าง, สะอาด, ดูเรียบร้อย, หยิบของง่าย ของไม่เยอะ มีราวเกาะ พื้นไม่ลื่นฯลฯ จากนั้นก็ทำการ  สำรวจสภาพห้องน้ำในบ้านก่อนว่า เป็นอย่างไร พื้นกระเบื้อง อ่างล้างหน้า โถส้วม  ฝักบัว เครื่องทำน้ำอุ่น ชั้นวางสบู่ แชมพู  สำรวจทุกอย่าง ...

ท่องโลกอินเตอร์เนตเรื่อยไป จนเจอ เว๊บ เกษตรพอเพียง อ่านๆๆๆๆๆซะมากมาย ได้ประโยชน์ก็เหลือล้น และหนึ่งในความคิดคืออยากไปดูสวนแหล่งเรียนรู้  ไปเมืองแพร่ ก็print แผนที่ไปสวนไผ่หวาน มาซะดิบดี แต่พอเข้าจริงก็จอดถามๆๆๆ จนเจอ สวนไผ่หวาน            เป็นศูยน์เรียนรู้เกษตรพอเพียง ที่เด่นชัย พบ "อากู๋" ดูแลและนำทาง เที่ยวชมสวน ให้ความรู้...

เคยได้กิน มะไฟจีนอบแห้งที่เมืองน่านนานมาแล้ว ชื่นชอบไม่น้อย เวลาใครไปเมืองน่านก็จะบอกว่า "ซื้อมาฝากหน่อย"  แต่ไม่เคยทราบว่า การกินสด จะได้รสอร่อยฉ่ำหวาน  เพราะเคยกินสดที่บ้านแม่สาย มีอยู่ต้นหนึ่ง ลูกไม่โตนัก ก็อร่อย แต่ยังไม่หวานฉ่ำ มาเมืองน่านครั้งนี้ ถึงรู้่ว่า กินสดต้องสุกแก่จัด และเมื่อไปน่านมาวันสองวันนี้ โชคดีเป็นหน้ามะไฟจีนสุกพอดี ปีหนึ่งมีครั้งเดียวช่วงนี้แหละ   หกโมงเย็นแล้ว เราเข้าเมืองแบบตะลุยทัีวร์ ผ่านถนนสายท่าลี่ เห็นป้ายเล็กๆ "ของฝากจากน่าน มะไฟจีน-อบแก้ไอ ป้าน้อย บ้านพญาภู"...

หอมกลิ่นจำปี กำลังออกดอกสีขาวนวล ดอกตูมพร้อมบานอยู่เต็มต้น ออกดอกเกือบตลอดปี จะมีเว้นช่วงปลายหนาวถึงต้นร้อน ซึ่งเป็นช่วงใบร่วง ตอนนี้ผลิใบออกดอกแล้ว พักสายตา พักใจ ©สุภฎารัตน์

หน้าฝนแล้ว พี่น้องเกษตรท่านใดกลุ่มใด ที่ทำการเกษตรพื้นบ้าน เกษตรอินทรีย์ อยู่ เราขอสนับสนุนค่ะ สำหรับท่านที่ริเริ่มทำเกษตรใหม่ หรือท่านที่เปลี่ยนใจ มาทำเกษตรแบบอินทรีย์ เราขอสนับสนุน และขอสนับสนุนการปลูกเพื่อช่วยกันดูแลป่า ดูแลสิ่งแวดล้อม เป็นอาหาร เป็นยาสมุนไพร ถึงหน้าฝนแล้ว พี่น้องเกษตรกร คงวางแผนการปลูกไว้เรียบร้อยแล้ว แต่เราๆชาวบ้านทั่วไป บางทีถึงหน้าฝน เราก็ลืมไปว่า ตัวเราเองก็ควรจะปลูกต้นไม้ด้วย คนบ้านเรามีการปลูกพืชตามฤดูกาลปลูกในบ้าน ในสวน เป็นวัฒนธรรมของเราด้วย เป็นวิถืของเรามาแต่ดั้งเดิม...

ถ้าในบ้านของเรามีต้นไม้ เราจะพบว่าหน้านี้ บ้านเราช่างมีสีสันเหลือเกิน  ลองมาดูว่ามีสีอะไรบ้าง เริ่มจากสีเขียวของใบงาขี้ม้อน หอมมาก เอามาห่ออาหารประเภทย่าง ราดน้ำจิ้่ม อร่อยมาก หรือจะเอามาซอยๆ คลุกกับประเภทยำก็จะได้กลิ่นหอม รสซ่า เห็นที่ใบเป็นขนอ่อนๆนั้น ไม่ระคายมือเลย แปลกเหมือนกัีน นี่ก็เขียว แบบผลอ่อนของกัมคอท หรือส้มกิมจ้อ รอวันเปลี่ยนสี และเราจะได้ลิ้มรสกัน   แก้ไข เขียวของดอกไม้หอม กระดังงา มีดอก ให้กลิ่นหอมตลอดปี "บ่ะเขือส้ม" มะเขือเทศลูกเล็ก สีจัดซะ สีของกล้วยไม้บ้าง   เวลาเดินผ่าน ก็ดึงสายตาเราให้หันมอง   อยู่ด้วยกัน...

เด็ก กับของเล่น เป็นของคู่กัน เป็นทั้งเพื่อน ทั้งการเสริมพัฒนาการ ทั้งการเรียนรู้ ให้ความเพลินเพลิน พึงพอใจ มีความสุขสนุกที่ได้เป็นเจ้าของ ได้เล่น ได้อวดเพื่อน และอาจเป็นตัวแทนความรักของพ่อแม่ผู้ใหญ่ เป็นรางวัล เป็นของตอบแทน หรือสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันผ่านของเล่น           ในอดีต ของเล่น จะมาจากธรรมชาติ ดัดแปลงสร้างสรรค์ ตามสภาพของสิ่งแวดล้อมและสังคม มาถึงวันนี้ของเล่นสมัยใหม่ กลายเป็นตลาดขนาดมหึมาที่สร้างผลกำไรมากมาย แถมคนเล่น ไม่จำกัดเพียงเด็ก...

เิริ่มหน้าฝน มีหน่อข่า และข่าอ่อน ตามธรรมชาติมาให้รสซ่ากันอีกครั้ง ใบอ่อนกำลังชูขึ้นมา ลักษณะประมาณนี้ เรียกว่า "หน่อข่า"   ตรงกลาง คือหน่อข่า ส่วนที่เหลือ เป็นข่าอ่อน แบบนี้แหละที่เรียก หน่อข่า แกะแบบนี้ การกินมีหลายเมนู -นึ่งกับน้ำำพริกตาแดง อร่อยมาก เวลานึ่งอย่าพึ่งแกะเปลือกออก สุกแล้วเวลากินค่อยแกะเปลือก จะได้รสซ่านิดๆ หวานหน่อยๆ -แกะเอาส่วนอ่อนมาใส่ ในแกงแค  -กินสด กับน้ำพริก กับลาบ -ต้มยำไก่ หรือเมนูอื่นๆ ตามชอบ หรือตามแต่จะประยุกต์ เช่น...

ถึงเวลาผู้บริโภคต้องปลูกผักกินเองบ้างแล้ว ด้วยสารพัดไอเดียปลูกผัก ด้วยพื้นที่จำกัด จึงให้มีไอเดียหลากหลาย และกำลังเป็นที่นิยมในกลุ่มคนรักสุขภาพ ทั้งในต่างประเทศและในไทยเราเอง มีการนำภาพไอเดียการปลูกผักมาเผยแพร่ในอินเตอร์เนต สารพัดวิธีน่าสนใจที่เรานำมาเพิ่มเติมไอเดียของเราบ้าง เดิมเรามีคำว่า สวนครัว, ผักริมรั้ว, รั้วกินได้ และเดี๋ยวนี้จะมีชื่อไอเดียปลูกผักว่า ผักในเมือง ผักทาวน์เฮ้าส์,ผักระเบียง,ผักดาดฟ้า,ผักคอนโด,ผักขวด,ม่านผัก,บันไดผัก,ถาดผักสารพัดนึก,ผักกระถาง,ผักกระเช้า, ผักแขวน และผักลอยน้ำฯลฯ อันที่จริง การปลูกพื้นที่จำกัด เราก็มีการปลูกแบบนี้มาแต่โบราณแล้ว นอกจากสวนครัวแล้ว ยังมีการปลูกสวนหย่อมเล็กๆใกล้ห้องครัว,ปลูกผักสารพัดในกาละมังสังกะสีเก่าๆ เช่น สาระแหน่,ผักชีฝรั่ง,ต้นหอม ก็จะนิยมปลูกรวมๆกัน หรือการปลูกกล้วยไม้ด้วยกาบมะพร้าว,ทำรางไม้...

เห็นอยู่ริมรั้ว ดูเหมือนไม่มีค่า ถูกตีตราว่า เป็นวัชพืช  แต่เชื่อไหมว่า "กะทกรก" ของไทยเรานั้น มีประโยชน์มากมาย    ชื่อวิทยาศาสตร์ : Passiflora foeida L. วงศ์ : PASSIFLORACEAE ลักษณะดอกสวยมากผลจะมี "รก" หุ้มอยู่ห่อหุ้ม เหมือนปกป้องเป็นไม้เลื้อย     ลักษณะใบ   มักจะโดนถอนทิ้ง เพราะเทียบกับกะทกรกฝรั่งหรือเสาวรสแล้ว ความนิยมและคุณค่าที่รู้จักทั่วไปต่างกันมากแบ่งพื้นที่ให้โตบ้าง ยังมีประโยชน์ในด้านสมุนไพร  ©สุภฎารัตน์