ขนมและของเล่น สารพัด ชนิด หน้าโรงเรียน ดูเป็นธรรมดาของเด็กๆ กับเรื่องขนม, ขนมกรุบกรอบ, ของทอด, ของปิ้งย่าง, เครื่องดื่มต่างๆ สารพัด ที่เป็น ของกิน ที่เด็กชื่นชอบ ทั้งเพราะความหิว ความอยากกิน หรือกินด้วยกัน คุยกันไป แต่ผลการสำรวจ พบปัญหาเสมอเกี่ยวกับอาหารไม่ปลอดภัย อาหาร ของกิน ที่เสี่ยงต่อสุขภาพ และของเล่นอันตราย
ก่อนเข้าเรียน อาจไม่เป็นปัญหาเท่าหลังเลิกเรียน เพราะช่วงเวลาว่างต่างกัน หลังเลิกเรียน จะมีเวลามากกว่า ดังนั้น หน้าโรงเรียนจึงเสมือนแหล่งชอปปิ้งประจำโรงเรียน ที่มีสารพัดสินค้า
รูปแบบการขายของหน้าโรงเรียน มีทั้งแบบขายเร่ไม่ประจำ, ขายเร่ประจำ, หรือขายประจำ มีร้านประจำ ดังนั้น การขอบเขตอำนาจของโรงเรียน ส่วนใหญ่จึงเป็นการขอความร่วมมือ เท่าที่สามารถจะทำได้ แต่หากมีขายเร่แบบขาจรมาขาย ก็ยากที่จะติดตามให้ข้อมูลหรือขอความร่วมมือ
เราลองมาดูว่าสินค้ากลุ่มไหนบ้าง ที่นักเรียน โรงเรียนและผู้ปกครองควรตระหนัก
กลุ่มที่ 1 คือ ของทอดยอดฮิตติดอันดับ เพราะกินง่าย อร่อย ราคาหลากหลายให้เลือก เช่น ลูกชิ้นทอด, ไส้กรอก, หมูชุบแป้งทอด, ไก่ป๊อบ, เฟรนช์ฟรายด์ ฯลฯ
ปัญหาของกลุ่มนี้ คือ
(1)น้ำมันทอดซ้ำ ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง การขายของทอดหน้าโรงเรียน มักทอดสำเร็จมาแล้ว จึงยากที่จะสังเกต หรือติดตามตรวจสอบได้ยาก สำหรับความเป็นอันตรายนอกจากปัญหาการกินของเด็กแล้วคนทอดขายก็มีอันตรายจากควันน้ำมัน เพราะ น้ำมันทอดซ้ำ จะมีควันออกมามาก ซึ่งในควันมีสารอันตราย
(2) น้ำมัน เนื่องจากของทอด จะต้องใช้น้ำมัน ซึ่งถือเป็นกลุ่มไขมัน แม้ว่าจะไม่ใช้น้ำมันทอดซ้ำก็มีความเป็นอันตรายต่อสุขภาพหรือมีความเสี่ยง เนื่องจากเป็นน้ำมัน ที่อาจทำให้อ้วน ในวัยเด็ก หรือสร้างนิสัยการกินของทอดมาก อาจสะสมเป็นปัญหาต่อมาได้ เช่น ปัจจุบัน มีคนอายุน้อยลงจากสมัยก่อน พบว่ามีปัญหาเรื่องไขมัน
(3) แป้ง, สารช่วยกรอบ ,สารปรุงแต่ง ซึ่งเป็นส่วนผสมของการทำของทอด หากไม่มากก็คงไม่เป็นปัญหา แต่ถ้าใช้มาก และเด็กกินบ่อยๆ ก็จะมีการสะสม เช่น มีผงชูรสมาก, เกลือ และสารปรุงรส ต่างๆ
(4) ความเสี่ยงจากชนิดของทอด เช่น ลูกชิ้น อาจมีสัดส่วนของแป้งมากกว่าโปรตีน , ไส้กรอกก็อาจใส่สี และสารไนไตรท์
กลุ่มที่ 2 คือของปิ้งย่าง กลุ่มนี้ก็ได้ความนิยมมากเช่นกัน เพราะปัจจุบัน มีของสารพัดที่นำมาย่างขาย เช่น ลูกชิ้น ปลาหมึก ไส้กรอก บาร์บีคิวต่างๆ หมูปิ้ง
ของปิ้งย่าง มีความเสี่ยงต่อสุขภาพ คือ
(1) มีอันตรายจากการย่าง หากมีการควันและการเผาไหม้จากน้ำมันหยดลงเตาถ่าน เป็นสารก่อมะเร็ง ทั้งคนกินคนขาย
(2) ของปิ้งย่าง อาจมีส่วนผสมในการหมัก นอกจาการเผาไหม้อันตรายแล้ว อาจเป็นส่วนผสมที่มีการปรุงรส, เกลือ, สารกันบูด
(3) บางรายการ เช่น หมูปิ้ง ก็อาจมีสัดส่วนของไขมันมาก กินบ่อยๆ กินมากๆ ก็ไม่เป็นผลดีต่อร่างกาย
ลองสำรวจหน้าโรงเรียนของลูกหลานนะคะ ว่า มีอาหาร มีของกินกลุ่มใดบ้าง และลูกหลานมักซื้อกลุ่มใด อย่างน้อย การสำรวจ จะทำให้เราทราบพฤติกรรมการบริโภคของลูกหลาน จะได้แนะนำหรือประสานงานกับทางโรงเรียน ทั้งนี้เพื่อสุขภาพดีของลูกหลานเรา
ในตอนหน้า เรามาดูกลุ่มอื่นกันนะคะ ว่ามีกลุ่มใดอีกบ้าง
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
[email protected],www.smileconsumer.com