ของขวัญปีใหม่ในความคิดของเราเป็นอย่างไรบ้าง เราอาจคิดถึงรูปแบบของขวัญ คิดถึงราคา คิดถึงคนที่เราตั้งใจจะให้ ทั้งหมดนี้ ความคิดคำนึงของเราไปลงท้ายของการซื้อ ณ ที่ใดบ้าง
แน่นอนว่า กระแสของสังคม ค่านิยมและการโฆษณา ลดแลกแจกแถม จะนำพาไปลงท้ายที่ ห้างสรรพสินค้า ร้านกิ๊ฟชอป ร้านมือถือ ร้านเสื้อผ้า ฯลฯ
แต่ขณะเดียวกัน บรรยากาศของเมืองเหนือของเราหนาวนี้ ก็มีสินค้าพื้นเมืองมากมาย ออกมาอวดฝีมือหัตกรรม ลวดลายของล้านนา และเสน่ห์สีสันฝีมือของพี่น้องชนเผ่าภาคเหนือ
เรามาเปลี่ยนแนวคิดการเตรียมของขวัญ จากสินค้าอุตสาหกรรมมาสู่สินค้าพื้นเมืองกันเถอะ มาเตรียมของขวัญปีใหม่ หัวใจล้านนา ด้วยเสน่ห์ของความหลากหลาย ด้วยความตั้งใจหนุนเกื้อสินค้าชุมชนของเรา
ลองมาดูกันว่า มีของขวัญแบบใดบ้างที่เราจะสร้างสรรจินตนาการให้สวยงาม สื่อความหมายถึงใจให้ผู้รับ และเป็นของขวัญจากหมู่เฮาสู่หมู่เฮา และสู่จาวหมู่ทั้งหลาย
กลุ่มหัตถกรรม เช่น ไม้แกะสลัก ซึ่งมีตั้งแต่ชิ้นใหญ่ มาจนถึงชิ้นเล็กๆ ร่มบ่อสร้าง สินค้าจากกระดาษสา เครื่องเขิน ไม้สาน
กลุ่มเครื่องเงิน สินค้ากลุ่มนี้ มีทั้งเป็นสิ่งของเครื่องใช้และเป็นเครื่องประดับ สวยงาม เอกลักษณ์ และปัจจุบัน ยังมีการปรับประยุกต์รูปแบบเชิงหัตศิลป์ที่น่าสนใจยิ่งนัก
กลุ่มเซรามิค เครื่องปั้นดินเผา กลุ่มนี้ มีทั้งรูปแบบล้านนาดั้งเดิม และแบบประยุกต์หรือการสร้างสรรใหม่ๆ กลายเป็นของใช้ ของตกแต่ง ที่มีคุณค่า และมีความงามในตัวเอง
กลุ่มของแต่งบ้าน ส่วนหนึ่งเป็นสินค้าประเภทหัตถกรรม และมีอีกส่วนหนึ่งที่เป็นสินค้า ที่มีการพัฒนาหรือมีการผลิตเพื่อตอบสนองกลุ่มลูกค้าต่างประเทศ หรือเพื่อการส่งออก แต่กลุ่มสินค้าเหล่านี้ก็ยังมีกลิ่นอายของล้านนา ซึ่งมีรูปแบบมากมายหลายชนิด เช่น โคมไฟ
กลุ่มสุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์จากเกษตรอินทรีย์ ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากชุมชน ผลิตภัณฑ์สปา หรือความงาม อาจนำมาจัดเป็นกระเช้าผักเพื่อสุขภาพ
กลุ่มสินค้าจากโครงการในพระราชดำริ กลุ่มนี้ จะมีหลายรูปแบบ ทั้งเสื้อผ้า สิ่งทอ อาหารแปรรูป
กลุ่มผลไม้ กลุ่มนี้ ก็ได้รับความนิยมมาก เพราะมีผลไม้ที่สามารถปลูกในภาคเหนือ ได้มากมาย เช่น สตรอเบอรี่ ส้ม เพียงแต่กลุ่มผลไม้มักมีผลไม้จากเมืองจีนเข้ามามากในช่วงนี้ เราควรเลือกที่จะสนับสนุนผลไม้บ้านเรา
กลุ่มอาหารพื้นเมือง อาหารหรือผลไม้แปรรูป กลุ่มนี้ มักเป็นของฝาก เช่น แคบหมู ไส้อั่ว หรือเป็นการเลี้ยงขันโตก ปัจจุบันอาหารพื้นเมือง จะมีการดูแลด้านการผลิต ไม่ให้มีการปนเปื้อนสารเคมี ดังนั้น ควรเลือกซื้อจากร้านที่แสดงฉลาก หรือร้านที่ทำใหม่สด ควรขอคำแนะนำหากต้องใช้เวลาเดินทาง เพราะอาจเสียง่าย
กลุ่มเสื้อผ้าพื้นเมือง กลุ่มนี้ มีเอกลักษณ์ของความเป็นล้านนาสูง ซึ่งปัจจุบัน มีการปรับประยุกต์ผลิตในกลุ่มสิ่งของเครื่องใช้จากผ้าพื้นเมือง เช่น ผ้าถุง เสื้อ ย่าม ผ้าพันคอ
กลุ่มเสื้อผ้า สินค้าของพี่น้องชนเผ่า เป็นมีเสน่ห์ของภาคเหนือเรา แม้ว่าปัจจุบันจะมีเสื้อผ้าชนเผ่าจากชายแดนมาขายมาก จนมีความวิตกว่า วัฒนธรรมเครื่องแต่งกายของชนเผ่าจะหายไปกับการขาย แต่ก็ไม่อาจปฏิเสธได้ว่า เสื้อผ้า ลวดลายของพี่น้องชนเผ่ามีเสน่ห์จับใจจริงๆ
กลุ่มของที่ระลึก ประดิษฐ์ประดอย กลุ่มของเล่น กลุ่มนี้มีเยอะมากๆ เห็นแล้วเลือกไม่ถูกเลยทีเดียว ส่วนกลุ่มต้นไม้ กลุ่มดอกไม้ กำลังได้รับความนิยมมาก ในการนำต้นไม้ ไม้ดอก กล้วยไม้ มาจัดทำเป็นของขวัญ
กลุ่มหนังสือ กลุ่มนี้อาจไม่ใช่ของล้านนาเลยทีเดียว สำหรับหนังสือถือเป็นการให้ของขวัญที่มีคุณค่าอีกกลุ่มหนึ่ง นอกจากนี้ยังมี กลุ่มพระพุทธรูป หรือหัตถกรรม เกี่ยวกับศาสนา บางคนบูชาพระไปเป็นของขวัญ บางคนชอบหัตถกรรมที่เกี่ยวกับศาสนา กลุ่มนี้พึงระวัง ควรคำนึงถึงการจัดวางที่เหมาะสมด้วย
นอกจากนี้ยัง กลุ่มฝีมือประยุกต์ของคนรุ่นใหม่ หรือ กลุ่มภาพวาด ภาพเขียน ภาพถ่าย ฯลฯ
สินค้าพื้นเมือง มีความหลากหลาย มีเสน่ห์ของวัฒธรรม แม้จะเปลี่ยนไปบ้าง แต่ความเป็นล้านนาก็ยังสัมผัสได้ บางทีของที่ใกล้ตัวเรา เรากลับมองข้ามไป ในขณะที่นักท่องเที่ยว กลับมองเห็นคุณค่าของความงามและจินตนาการของกลิ่นอายความเป็นวัฒนธรรมและวิถีท้องถิ่น
เรามักมองสินค้าพื้นเมืองเป็นสินค้าท่องเที่ยว เป็นสินค้าที่ระลึก แต่แท้ที่จริงสินค้าพื้นเมืองของเรา คือเครื่องหมาย คือของจริงเพื่อการดำรงอยู่ในวิถีของเรา กินได้ ใช้ได้ สัมผัสได้
อย่างไรก็ตาม มีสินค้าจากชายแดนที่เป็นสินค้าจากประเทศจีน เข้ามามากมาย แม้ไม่อาจต้านกระแสได้ แต่ก็อยากเชิญชวนทุกท่าน หันมาดูสินค้าบ้านเราก่อนเป็นอันดับแรก หากยังต้องการสินค้าจากชายแดนอยู่ ก็ขอให้เลือกด้วยความรอบคอบ ดูความปลอดภัยให้มากทั้งสินค้าไฟฟ้า สินค้าประเภทอาหาร ขนม ผลไม้ย้อมสีจัดจ้าน และอาหารแห้ง อาหารแปรรูป ของเล่นเด็ก
ไม่แน่ว่า หากเราเริ่มให้ใจกับการซื้อของขวัญปีใหม่ หัวใจล้านนา อาจจะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการหันมาดู มาใช้ มากินของบ้านเรา ซึ่งมีคุณค่ามากมาย และจะเป็นส่วนหนึ่งของการลดการพึ่งพาสินค้าอุตสาหกรรม ลดการพึ่งพาของสำเร็จรูป หันมาสนับสนุนวิถีของการเกื้อกูลกับธรรมชาติ มีใจให้กัน มีวัฒนธรรมที่เราภาคภูมิต่อกัน
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
หมายเหตุ ลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ ฉบับวันอังคารที่ …6 ธค..54..คอลัมน์คุ้มครองผู้บริโภค หน้า 7
