แม้จะมีการดำเนินคดี กับบริษัทเครื่องดื่มชูกำลังที่กล่าวอ้าง วิตามินบี 12 ต่อนัยยะของความฉลาด แต่อาศัยช่องว่างของกฎหมาย ไม่จริงใจกับผู้บริโภคและด้วยความล่าช้าของการดำเนินคดีการคุ้มครองผู้บริโภค ก็ยังคงมีการโฆษณากล่าวอ้างถึง วิตามินบี 12 กับสินค้าอีกหลายชนิด และมีการโฆษณาในรูปแบบของคาราวานสินค้า ของการจัดงานต่างๆ
ล่าสุดมีเครื่องดื่มชนิดหนึ่ง โฆษณา ด้วยลักษณะท่าทาง ไม่ใช้คำพูด ซึ่งเป็นการหลีกเลี่ยงกฎหมาย
ผู้บริโภคจึงต้องรู้เท่าทัน การโฆษณา ที่มีการกล่าวอ้างทางวิชาการ เอาข้อมูลวิชาการมาสร้างความน่าเชื่อถือให้กับสินค้าและก็ใช้วิธี “โฆษณาเกินจริง”
วิตามินบี 12 มีประโยชน์อย่างไร ร่างกายต้องการเท่าใด และมีอยู่ในอาหารชนิดใด
- วิตามินบี 12 มีประโยชน์ต่อร่างกายในการสร้างเม็ดเลือด การทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง ถ้าร่ายกายขาดวิตมินบี 12 จะมีอาการโลหิตจาง เหนื่อยล้า และมีความบกพร่องของระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งอาจเป็นอาการที่เกี่ยวกับข้องโรคอื่นๆด้วย ดังนั้น การตรวจจากแพทย์จะทำให้ทราบว่า เป็นเพราะการขาดวิตามินบี 12 หรือไม่
- ร่างกายจำเป็นที่ต้องได้รับวิตามินบี 12 จำนวน 2 ไมโครกรัมต่อวัน ( 0.0000024 กรัม) ซึ่งแม้ว่าจะว่าน้อยมาก แต่ก็จำเป็น และในความจำเป็นนี้ อาหารประจำวันของเราก็เพียงพอแล้วที่จะได้รับวิตามินบี 12
- แหล่งอาหารที่ให้วิตามินบี 12 คือ เนื้อสัตว์ ทั้งสัตว์บกและสัตว์ทะเล เครื่องในสัตว์ ไข่ นม หรือผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์
แต่ถ้าเราหวังว่าจะได้วิตามินบี 12 จากเครื่องดื่มชูกำลังหรือเครื่องดื่มต่างๆ ที่มีการโฆษณา เราจะพิจารณาจาก
1 ความฉลาดของคนเรา เกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ การเลี้ยงดูโดยรวม สิ่งแวดล้อม และความเป็นตัวตนของบุคคลที่ใฝ่เรียนใฝ่รู้
2 ผู้บริโภคถูกหลอก ถูกทำให้เชื่ออย่างไร้เหตุผล เราตกเป็นเหยื่อของการโฆษณา ที่อาศัยช่วงโหว่ของกฎหมาย เอาเปรียบผู้บริโภค โฆษณาเกินจริง
3 ถ้าเป็นเครื่องดื่มชูกำลังจะมีคาเฟอีนมาก และอาจได้รับสารสังเคราะห์อื่นๆ ต้องระวังสำหรับผู้สูงอายุ,เด็ก และสตรีมีครรภ์ ก็จะยิ่งได้รับผลเสีย และถ้าเป็นเครื่องดื่มน้ำสีต่างๆเราก็จะได้รับปริมาณน้ำตาลสูง รวมทั้งสารสังเคราะห์แต่งรสแต่งสีต่างๆซึ่งไม่เป็นผลดีต่อร่างกาย
ปัจจุบันมีการโฆษณาหลอกลวง เกินจริง ออกมาทางสื่อต่างๆ อย่างไม่เกรงกลัวกฎหมาย ซึ่งเราต้องช่วยกันใช้มาตรการทางกฎหมายให้เข้มแข็งและขณะเดียวกัน เราก็ต้องหาทางออกเพื่อสุขภาพและยืนหยัดการใช้สิทธิของผู้บริโภค
1 ต่อต้านสินค้าโฆษณาเกินจริงเหล่านี้ ซึ่งแสดงถึงความจงใจที่ใช้เล่ห์เหลี่ยมการโฆษณามาสร้างข้อมูลผิดๆ สร้างค่านิยมผิดๆ และปกปิดอันตรายจากสารสังเคราะห์อื่นๆที่ผสมในเครื่องดื่ม อีกทั้งไม่จำเป็นต่อคร่างกายและมีความเสี่ยงต่อสุขภาพ
2 หันมาเข้าใจข้อมูลที่ถูกต้องเป็นเกราะคุ้มครองผู้บริโภค ใฝ่หาข้อมูลที่เป็นประโยชน์ อย่ารับฟังคำโฆษณาด้านเดียว
3 ทุกครั้งที่รับฟังโฆษณา ต้องไตร่ตรอง หาข้อเท็จจริง และช่วยกันแจ้งข้อสงสัยต่อสินค้าที่เข้าข่ายโฆษณาหลอกลวง,โฆษณาเกินจริง ต่อ อย. ,สสจ.และองค์กรผู้บริโภค
4 กลับมาดูแลสุขภาพ ด้วยอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ซึ่งมีอยู่ในอาหารประจำวันของเราแล้ว ซึ่งการรับประทานอาหารครบห้าหมู่ของเรา จะช่วยให้ร่ายกายของเราได้รับสารอาหารครบถ้วนแล้ว
5 หากมีอาการเจ็บป่วย หรือไม่สบาย รู้สึกอ่อนเพลีย ควรหาสาเหตุจากตัวเองก่อน เช่น ออกกำลังกายบ้างไหม อาหารการกินเป็นอย่างไร นิสัยการกินเป็นอย่างไรและสงสัยอาการของตนเองควรพบแพทย์ เพื่อรับการตรวจและรับคำแนะนำ
6 พึงระวังการโฆษณา หลอกลวง เกินจริงจากอาหารเสริม เครื่องดื่ม ยาสมุนไพร ผลิตภัณฑ์สารพัด
ผู้บริโภค ควรรู้เท่าทัน รู้สิทธิ รู้กฎหมาย ไม่ตกเป็นเหยื่อโฆษณา และหยุดสนับสนุนสินค้าที่โฆษณาหลอกลวง
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
หมายเหตุ ลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ ฉบับวันอังคารที่ 17 เมษา 55 คอลัมน์คุ้มครองผู้บริโภค หน้า 7