Uncategorized

ใครที่ชอบมาแอ่ว มาไหว้พระในพื้นที่ภาคเหนือ ก็จะพบว่า ในเขตเมือง จะมีวัดอยู่ใกล้ๆกัน และหากไปนอกเมือง ก็จะพบว่า มีวัดอยู่บนเขาหรือเนินเขา มีเรื่องเล่า ประวัติความเป็นมาแต่อดีต ให้่เราได้รับทราบ ได้เห็นคุณค่า เกิดความศรัทธา วันนี้เราไปแอ่ว ไปไหว้พระที่เมืองน่าน และมีโอกาสที่จะแวะวัดในเขตจังหวัดแพร่ ระหว่างเส้นทางไปเมืองน่าน ขึ้นไปกราบวัดพระธาตุช่อแฮ ขันดอกบูชา   ชอบช่อดอกเก็ดถวานี้มาก แม่อุ้ยที่วัดบอกว่า ไม่ว่าช่อดอกแบบไหน บูชาได้ ตามสะดวก (10บาท) ช่อนี้สวยมากๆ แต่เสียดายถ่ายภาพไม่สวย มีภาพเดียวเีสียด้วย เมื่อจะเวียนเทียน เขาจะมีป้ายบอกให้เวียนขวาองค์เจดีย์ เพราะเวลาเข้าไปจะมีทางเข้า...

กราบครูบาศรีวิชัย นักบุญล้านนา   ไม่ว่าจะไปที่แห่งใดในภาคเหนือ เราจะพบภาพ พบอนุสาวรีย์ พบรูปปั้น พบประวัติ ของครูบา ในวัด ในสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา เคยไปวัดเล็กในป่าเขา ในหมู่บ้านเล็กๆ ก็จะพบเห็นเรื่องราวของท่าน อยู่เสมอ ได้กราบ ได้ไหว้ ได้เคารพสักการะ ระหว่างเส้นทางจากเชียงใหม่ไปเชียงราย ก็จะพบเห็นรูปปั้นของครูบาศรีิวิชัยขนาดใหญ่  อยู่หลายแห่ง ซึ่งมักจะตั้งบนเนินเขา ขออวยพรทุกท่านมีความสุขค่ะ แวะมาเมืองเหนือ ไม่ว่าจะไปที่ไหน หากพบเห็นนักบุญล้านนา ครูบาศรีวิชัย ขอเชิญท่านกราบไหว้ สักการะ เรียนรู้เรื่องราวความเป็นนักบุญของท่าน สาธุ...

“ไปแอ่วหาพ่ออุ้ย....แม่อุ้ย...แม่ป้า..แม่อา...เปิ้นว่าไม่สบาย” ประโยคนี้ เรามักได้ยินได้ฟังเสมอ เมื่อมีคนป่วยในหมู่บ้าน ก็จะมีการชักชวน บอกกล่าวกันให้ไปเยี่ยมไปหา                 การเยี่ยมผู้ป่วยเป็นวิถีปฏิบัติในหมู่บ้าน เมื่อเราทราบว่าใครป่วย ก็จะบอกต่อๆ กันไป เริ่มจากบอกต่อในหมู่ญาติพี่น้อง ขยายต่อถึงใกล้ชิด และบอกกับคนอื่นๆ  หากมีอาการป่วยหนัก ก็มักจะบอกต่อกันเป็นนัยๆ ว่า “พ่ออุ้ย...ไม่สบาย นอนอยู่”  “เปิ้นลุกบ่ได้” “ไปโฮงยามาล่ะ ปิ้กมานอนที่บ้าน”นั่นก็หมายถึง เราควรรีบไปเยี่ยม                 การเยี่ยมผู้ป่วย จึงเป็นยาใจ...

ท้องฟ้ามักมีเวลาสวยเสมอ  ยามฝนจะตก ยามแดดแรงๆ สีสันของฟ้า เคยเป็นแหล่งจินตนาการของเด็ก ในยุคเก่าๆ แต่เมื่อเวลาผ่านไป สายตา ความคิดจิตใจของเด็ก ถูกจำกัดในกรอบสี่เหลี่ยมของจอเทคโนโลยี่ อย่าว่าแต่เด็กเลย อย่างเราๆ ท่านๆก็เช่นกัน แม้ในจอจะให้สีสันของท้องฟ้า สวยได้ทุกยาม แต่หากเราได้เงยหน้ามองฟ้าหาจินตนาการด้วยตนเอง นั่นแหละเราจะพบความต่าง จำได้ว่า ตอนลูกเล็ก พาลูกไปบ้านยายที่เชียงราย ลูกบอกว่าชอบบ้านยายที่เชียงรายมาก "เพราะกลางคืนมีดาวเยอะแยะ"   หน้านี้้ฟ้าสวยจริงๆ เมฆหน้าฝนจะบอกว่า ฝนจะมา ในจะตก และฝนไม่ตกที่บ้่านเรา อาจตกที่โน่นที่นี่ สมัยก่อน ดูท้องฟ้า พยากรณ์ได้ด้วยตนเอง ยังชอบที่จะคิดว่า เมฆก้อนนั้น...

มีหลายท่านถามมา ว่าเกาลัดไทย กินอย่างไรก่อนอื่นต้องบอกกันก่อนว่า ไม่ได้เชี่ยวชาญเรื่องเกาลัดไทย แต่ปลูกที่บ้านมาหลายปี ดูดอกดูผล ก็ชอบมาก บางปีช่วยกันกับเพื่อน ตอนกิ่ง แล้วเพื่อนก็ไปปลูกที่วัด บางปีทำเอง ได้ไม่กี่ต้น ใครขอก็ให้  พอมีผล ก็ต้มเอาไปแจก ถ่ายภาพ ดอกบ้าง ผลบ้าง เหตุฉะนี้ จึงมีคนถาม ครั้งแรกที่ไ้ด้กินเกาลัดไทย ตอนนั้น ที่บ้านยังไม่มีดอกไม่มีผล ไปบ้านเชีียงราย ผ่านมากาดแม่ขะจาน ก็มีชาวบ้านต้มเอาขาย ถามดู แล้วก็ซื้อมากิน ก็อร่อยได้ใช้ สำหรับคนที่มีพื้นฐานของกินลูกก่อ...

คำเมืองเรียก "ดอกสลิด" คำไทย เรียก "ดอกขจร"  ไม่รู้มีที่มาของชื่อหรือเปล่า  คำว่า "สลิด" คำเมืองหมายถึง "จริตจะก้านมากกว่าปกติ" "ดัดจริต" เป็นกิริยาของบุคคล คล้ายๆออกแนวเจ้าชู้ หรือมารยาหญิง มักเป็นคำเหน็บแนม หรือคำ"เกือบ"ด่า  หรือ  ด่า  นั่นแหละ เช่น สาวชอบแ่ต่งตัว ชอบเที่ยว เจ้าชู้ ก็มักเรียกว่า "แม่ญิงสลิด" ถ้ามีคำอื่นมาต่อท้าย ก็ยิ่งเพิ่มดีกรีที่กล่าวว่า เช่น...

คนเมืองล้านนา เรียกว่า "เห็ดคน" แม้จะมีคำไทยเรียก "เห็ดโคน" แต่จะเรียกเมื่อเป็นคำเขียนเท่านั้น เวลาพูด เราเรียก "เห็ดคน"กันเป็นส่วนใหญ่ ป่าหายไป จอมปลวกหายไป เห็ดคนก็พลอยหายากไปด้วย สำหรับเห็ดโคนที่ว่ากันว่า ถ้าเป็นเห็ดจอมปลวกจะ อร่อยเป็นที่สุด เอาล้างน้ำ ค่อยๆล้าง ของหายาก แพงด้วย   หากไปเจอเห็ดที่สมบูรณ์มากๆ จะมีรากยาวมาก ถ้าไปเจอเห็ดแบบนี้ ถือว่าโชคดี เป็น "เห็ดจี๋" เห็ดตูม มีรสหวาน...

หากได้รับการดูแลเอาใจใส่ นางแย้มจะบานสวย สีขาวใส ช่อดอกใหญ่   ไม่ได้ปลูกเอง แต่ข้างบ้านปลูก จู่ๆมันก็มาโผล่ในเขตบ้านเรา เขาว่า รากไปไปถึงไหนก็จะมีต้นใหม่ที่นั่น แต่ก็แปลก ว่า ต้นเดิมมันตายไป แต่ต้นใหม่ กลับโผล่อีกด้านหนึ่งของทางเดิน ที่ดูอย่างไรรากก็ไปไม่ถึง อ่านหนังสือเขาก็ว่าเพาะพันธุ์ด้วยกิ่ง หรือ ลำต้น ก็เลยงงๆ แต่ช่างเหตุผลเถอะ ดีแล้วที่มีต้นนางแย้มในบ้าน ตอนแรกๆ ต้นใหญ่มาก ดอกใหญ่มาก แต่พอมาหลายปี ต้นไม้ใหญ่บังแดดเกือบเต็มพื้นที่  ดอกก็เลย เล็กลงๆ  แต่กระนั้น...

ได้ไหว้พระธาตุภูเข้า ไหว้หลวงพ่อเจียงแสน เสียดายไม่ได้กราบไหว้พระ อีกมากมายในเจียงแสน เมืองเก่าแก่ ประวัติศาสตร์อันยาวนานของลุ่มน้ำโขง ทันเพียงถ่ายภาพ ยามค่ำ และยามเช้าเท่านั้น   ถนนสี่เลน พร้อมเชื่อมต่อชายแดน ค่ำมากแล้ว   วัฒนธรรมอันหลากหลาย ของชายแดน     พักผ่อนกันเถอะ เส้นสายไผ่ป่า ระหว่างทาง ไปไหว้พระธาตุภูเข้า  ยามเช้า สามเหลี่ยมทองคำ   เกาะกลางน้ำโขง น้ำมากยามนี้ นักท่องเที่ยวต้องผิดหวังหากจะนั่งเรือเล่น ป้ายสามเหลี่ยมทองคำ จะมีหลายจุดในเจียงแสน แต่จุดนี้เป็นจุดชมวิวบนดอยพระเจ้าภูิเข้า ชมวิวตรงนี้แล้ว ขึ้นไปไหว้พระ ใยแมงมุมกับหยดน้ำฝน ความชุ่มชื้นกับความเก่าแก่ กาลเวลา มีเรื่องเล่า มีเรื่องราว มากมายที่เจียงแสน กราบพระธาตุภูเข้า ประวัติศาสตร์พันกว่าปี และมีเรื่องราวย้อนทวนตามลำน้ำโขง และเราก็อาจตระหนักว่า เดิมเราไม่มีพรมแดน   อุ่นใจ ดอกบ่ะลิดไม้ ฝากตัวบนกำแพง หญ้าริมทาง หญ้านี้สมัยก่อนใช้เลี้ยงหมู เดี๋ยวนี้ หายากแล้ว...

ในเมนูอาหารพื้นเมือง บ่ะแ้คว้งขม จะเป็นของคู่กับ "เตา" หรือสาหร่ายน้ำจืดเป็นเมนู"ยำเตา" และเป็น ผักกินลาบได้ด้วย ผลมะแว้งมีรสขมรสขื่น อยู่ด้วยกัน .แต่เมื่อกินไปสักครู่จะมีรสหวานตามมา เหมาะเป็นอาหารสำหรับผู้สูงอายุ ว่ากันอย่างนั้น  "บ่ะแคว้งขม หรือมะแว้ง" เป็นสมุนไพรสาธารณสุขมุลฐาน มีการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เม็ดยาอมแก้ไอมะแว้ง "มะแว้ง" มี 2 ชนิดคือ มะแว้งต้น และมะแว้งเครือ (คำเมืองเรียก "บ่ะแคว้งเคีย" คำว่า " เคีย" เป็นคำเมืองดั้งเดิม หมายถึง "เครือ" ปัจจุบันคนไม่ค่อยพูด...

ยามเมื่อไม่มีดอกไม้ใดให้กลิ่นหอม กระดังงา ก็จะทำหน้าที่แทนเพื่อนไม้หอม เราจึงมีกลิ่นของกระดังงาอยู่ทุกฤดู ไม้ดอกหลายชนิดให้ดอกให้กลิ่นหอม ตามฤดูกาล แต่กระดังงา ยังคงมีดอก มีกลิ่นหอมให้เรา อยู่เสมอไม่ว่าฤดูใด แต่ก็เป็นเพื่อนที่เรามักจะลืม เมื่อดอกอื่นชูช่อ และยามเมื่อดอกเหล่านั้นร่วงโรย กระดังงา ก็ยังรอเราที่จะให้ชื่นชม ต้นนี้ปลูกมาหลายปีแล้ว เป็นกระดังงาสงขลา ใครๆก็ว่ากลิ่นไม่หอมเท่ากระดังงาเดิมๆ แต่เรากลับไม่เห็นต่าง กลิ่นหอมไม่เคยจาง แถมยังมีความสวยงามของสีเขียวสีเหลือง และริ้วลายของกลีบดอก กระดังงาเป็นกลุ่มสมุนไพรไม้หอม เคยสงสัยว่า กระดังงาลนไฟเป็นเช่นไร ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น อาจารย์ท่านหนึ่งก็เลยให้ความรู้ว่า กระดังงาจะหอมมากขึ้นเพื่อลนไฟ เราก็เอ๊ะ!! แอบลองแล้วไม่เห็นแตกต่าง ก็เลยมาถึงข้อเฉลยว่า เวลาลนไฟ...