Tag: สมุนไพร

ในเมนูอาหารพื้นเมือง บ่ะแ้คว้งขม จะเป็นของคู่กับ "เตา" หรือสาหร่ายน้ำจืดเป็นเมนู"ยำเตา" และเป็น ผักกินลาบได้ด้วย ผลมะแว้งมีรสขมรสขื่น อยู่ด้วยกัน .แต่เมื่อกินไปสักครู่จะมีรสหวานตามมา เหมาะเป็นอาหารสำหรับผู้สูงอายุ ว่ากันอย่างนั้น  "บ่ะแคว้งขม หรือมะแว้ง" เป็นสมุนไพรสาธารณสุขมุลฐาน มีการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เม็ดยาอมแก้ไอมะแว้ง "มะแว้ง" มี 2 ชนิดคือ มะแว้งต้น และมะแว้งเครือ (คำเมืองเรียก "บ่ะแคว้งเคีย" คำว่า " เคีย" เป็นคำเมืองดั้งเดิม หมายถึง "เครือ" ปัจจุบันคนไม่ค่อยพูด...

ยามเมื่อไม่มีดอกไม้ใดให้กลิ่นหอม กระดังงา ก็จะทำหน้าที่แทนเพื่อนไม้หอม เราจึงมีกลิ่นของกระดังงาอยู่ทุกฤดู ไม้ดอกหลายชนิดให้ดอกให้กลิ่นหอม ตามฤดูกาล แต่กระดังงา ยังคงมีดอก มีกลิ่นหอมให้เรา อยู่เสมอไม่ว่าฤดูใด แต่ก็เป็นเพื่อนที่เรามักจะลืม เมื่อดอกอื่นชูช่อ และยามเมื่อดอกเหล่านั้นร่วงโรย กระดังงา ก็ยังรอเราที่จะให้ชื่นชม ต้นนี้ปลูกมาหลายปีแล้ว เป็นกระดังงาสงขลา ใครๆก็ว่ากลิ่นไม่หอมเท่ากระดังงาเดิมๆ แต่เรากลับไม่เห็นต่าง กลิ่นหอมไม่เคยจาง แถมยังมีความสวยงามของสีเขียวสีเหลือง และริ้วลายของกลีบดอก กระดังงาเป็นกลุ่มสมุนไพรไม้หอม เคยสงสัยว่า กระดังงาลนไฟเป็นเช่นไร ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น อาจารย์ท่านหนึ่งก็เลยให้ความรู้ว่า กระดังงาจะหอมมากขึ้นเพื่อลนไฟ เราก็เอ๊ะ!! แอบลองแล้วไม่เห็นแตกต่าง ก็เลยมาถึงข้อเฉลยว่า เวลาลนไฟ...

หน้าฝนแล้ว พี่น้องเกษตรท่านใดกลุ่มใด ที่ทำการเกษตรพื้นบ้าน เกษตรอินทรีย์ อยู่ เราขอสนับสนุนค่ะ สำหรับท่านที่ริเริ่มทำเกษตรใหม่ หรือท่านที่เปลี่ยนใจ มาทำเกษตรแบบอินทรีย์ เราขอสนับสนุน และขอสนับสนุนการปลูกเพื่อช่วยกันดูแลป่า ดูแลสิ่งแวดล้อม เป็นอาหาร เป็นยาสมุนไพร ถึงหน้าฝนแล้ว พี่น้องเกษตรกร คงวางแผนการปลูกไว้เรียบร้อยแล้ว แต่เราๆชาวบ้านทั่วไป บางทีถึงหน้าฝน เราก็ลืมไปว่า ตัวเราเองก็ควรจะปลูกต้นไม้ด้วย คนบ้านเรามีการปลูกพืชตามฤดูกาลปลูกในบ้าน ในสวน เป็นวัฒนธรรมของเราด้วย เป็นวิถืของเรามาแต่ดั้งเดิม...

เห็นอยู่ริมรั้ว ดูเหมือนไม่มีค่า ถูกตีตราว่า เป็นวัชพืช  แต่เชื่อไหมว่า "กะทกรก" ของไทยเรานั้น มีประโยชน์มากมาย    ชื่อวิทยาศาสตร์ : Passiflora foeida L. วงศ์ : PASSIFLORACEAE ลักษณะดอกสวยมากผลจะมี "รก" หุ้มอยู่ห่อหุ้ม เหมือนปกป้องเป็นไม้เลื้อย     ลักษณะใบ   มักจะโดนถอนทิ้ง เพราะเทียบกับกะทกรกฝรั่งหรือเสาวรสแล้ว ความนิยมและคุณค่าที่รู้จักทั่วไปต่างกันมากแบ่งพื้นที่ให้โตบ้าง ยังมีประโยชน์ในด้านสมุนไพร  ©สุภฎารัตน์

ช่วงนี้กระแสมะรุม หรือบ่ะก้อนก้อมลดลง นี่เป็นจุดอ่อนของการใช้ประโยชน์จากพืชผักสมุนไพรบ้านเรา ที่เกาะกระแสมากกว่าใช้ความรู้และภูมิปัญญาพื้นบ้าน ปลูกที่บ้านมาหลายปี ตัดแต่งกิ่งทุกปี เก็บผลมาเพาะไปแจกคนอื่นก็เยอะ มาปีนี้ ตัดแต่งกิ่งเอง เกือบมีเรื่องกับข้างบ้าน เพราะกิ่งไปพาดสายไฟบ้านเขา ช่วงที่มะรุมบูมมากๆ ก็มีบางคนที่รับประ่ทาน เพื่อรักษาเบาหวาน ดูเหมือนดีขึ้น แต่ปรากฎว่า กลับไปเพิ่มเอนไซม์ที่ตับ ทำให้เป็นบทเรียนกับเราทุกคนว่า ต้องใส่ใจความรู้ในการใช้ให้มากและยึดหลัก กินเป็นอาหาร เพื่อเพิ่มความหลากหลายให้มื้่ออาหารเพื่อสุขภาพ กินเป็นยา ให้ถูกต้องตามภูมิปัญญา หรือการศึกษาวิจัยที่มีคำแนะนำการใช้ ว่า กินอย่างไร...

กระเทียม สุดยอดอาหาร มากมายคุณค่าของสมุนไพร  ช่วงนี้กระเทียม กำลังออกใหม่ ราคาไม่แพง เราจะเห็นมีกระเทียมสดใหม่ขายอยู่ทั่วไป แม้เราจะหากกระเทียมปลอดสารเคมียากสักหน่อย แต่ก็พอจะหาได้ จากตลาดสีเขียว ตลาดเกษตรอินทรีย์ และในบ้านของเราเอง ปลูกในกระถาง แม้อาจพอที่จะรอกินเป็นหัวกระเทียม แต่เราจะได้ใบกระเทียมมากิน ใบกระเทียมเป็นอาหารได้    ปลูกในสวนเล็กๆ มีใบเก็บใบมากิน มีหัวก็เก็บมากิน เก็บไว้เป็น"เจื๊อ"(คำเมือง เก็บไว้เป็นพันธุ์ปลูกต่อ) นอกจากเป็นอาหาร เป็นยาสมุนไพรได้ทั้งยาภายนอกและภายใน เป็นน้ำกระสายยาด้วย และพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพ หากเราเก็บมาตอนที่ยังสดใหม่อยู่ ก็นำมาผึ่งไว้ในครัวหรือใกล้ห้องครัว เอาไว้ทำอาหาร    ©สุภฎารัตน์

วันเด็กปีนี้ เรามาชวนเด็กๆ ลูกหลานของเราปลูกพืชปลุกต้นไม้กั๋นเต๊อะเจ้า                   เป็นการบอกกับเด็กว่า ต้นไม้สำคัญกับเราอย่างไร เด็กๆจะได้เรียนรู้ด้วยตนเอง ไม่มากก็น้อย ได้สัมผัส ได้แตะดิน ได้รดน้ำ ได้รู้จักชื่อพืช  และได้รู้ว่าประโยชน์ของพืชแต่ละชนิดเป็นอย่างไร เมื่อรวมกันเป็นสวน เป็นผืนป่า จะมีประโยชน์อย่างไร มีบางหน่วยงาน...

ตอนเด็กๆ ก็เห็นแม่ชอบกิน  พอโต จนแก่มั่กมานี่ ก็รู้จัก"ผำ"อีกครั้ง นอกจากมักไปซื้อที่ตลาดพืชผักปลอดภัยแล้ว   ยังเขียนสกู๊ปงานวิจัยของนักศึกษา  ก็เลยได้ถ่ายภาพ "ผำ"  แต่ยังรู้สึกว่า ถ่ายได้ไม่ดี วันหลังจะแก้ตัวใหม่ค่ะ เป็นแหล่งโปรตีนชั้นดีของบ้านเฮา                              

            ปลูกพริกครั้งแรก เพาะไปเพาะมา ใจร้อนต้นนั้นงอกช้า หามาเพาะใหม่ จนมีดอกมีผล จึงรู้ว่า ปลูกไว้ตั้งหลายชนิด  พริกเหลือง ในกระถาง พริกหยวก ชนิดนี้ไม่เผ็ด อ้วนป้อม พริกกระเหรี่ยง                      พริกกระเหรี่ยง อาจารย์คนหนึ่งให้มา...

ดอกอัญชัน  อัญชัน   Clitoria ternatea L. วงศ์ Leguminosae ชื่ออังกฤษ  Blue pea, Blue vine, Butterfly pea, Pigeon wings ปลูกที่บ้านเป็นแบบกลีบซ้อน  ฝักอัญชัน ตอนนี้ยังไม่แก่จัด  ถ้าฝักแห้ง นำมาเพาะเป็นต้นอ่อนได้   ลักษณะใบ ด้านหลังของใบ    ด้านหน้าของใบ  ดอกอัญชัน  เก็บใบเตย ดอกอัญชันมาทำเครื่องดื่ม เตรียมต้มรวมกัน สีที่ได้จะเป็นสีเขียวน้ำเงิน  สีสวย  น้ำดอกอัญชัน ลำไยและใบงา     เพียงปลูกอัญชัีน หนึ่งต้น คุณก็จะได้ไม้ประดับสวยงาม ได้ดอกอัญชันมาทำอาหาร...