38.4 C
Chiang Mai
วันพฤหัสบดี, ธันวาคม 4, 2025
แท็ก Featured

Tag: featured

วันศีลคิดถึงข้าวปิ่นโต

สมัยก่อน เรารู้จักข้าวปิ่นโตกันเป็นอย่างดี ทุกวันศีล เมื่อบ้านใดได้เตรียมข้าวปิ่นโต ก็เป็นโอกาสดีที่เราจะได้ถวายอาหารพระด้วยฝืมือของเราเอง เย็นก่อนวันส่งปิ่นโต ก็มี”ขะ-โยม” “เด็กวัด” เอาปิ่นโตมาส่ง รุ่งเช้าแม่ก็จะเตรียมอาหารให้เราเอาปิ่นโตมาใส่ เป็นวันที่ดีของบ้าน ที่จะได้ส่งปิ่นโต ปิ่นโต ในสมัยก่อน นอกจากจะหมายถึง ภาชนะใส่อาหารสำหรับกลางวันของเด็กนักเรียน ยังหมายถึง ข้าวปลาอาหารที่เราใส่ถวายพระ โดยมีการแบ่งกันในหมู่บ้าน ว่า วันจันทร์ ไปสายเหนือวันอังคารสายใต้ ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีหลายหมู่บ้านยึดถือประเพณีสืบต่อมา แต่นับวันเริ่มหายไปเรื่อยๆ และที่สำคัญคือ ชนิดของอาหารเปลี่ยนไปจากเดิมมาก ประกอบกับสังคมและวัฒนธรรมอาหารของเราเปลี่ยนแปลงไป...

ดอกสลิด ดอกใหญ่หรือดอกเล็กอร่อยกว่ากัน

คำเมืองเรียก "ดอกสลิด" คำไทย เรียก "ดอกขจร"  ไม่รู้มีที่มาของชื่อหรือเปล่า  คำว่า "สลิด" คำเมืองหมายถึง "จริตจะก้านมากกว่าปกติ" "ดัดจริต" เป็นกิริยาของบุคคล คล้ายๆออกแนวเจ้าชู้ หรือมารยาหญิง มักเป็นคำเหน็บแนม หรือคำ"เกือบ"ด่า  หรือ  ด่า  นั่นแหละ เช่น สาวชอบแ่ต่งตัว ชอบเที่ยว เจ้าชู้ ก็มักเรียกว่า "แม่ญิงสลิด" ถ้ามีคำอื่นมาต่อท้าย ก็ยิ่งเพิ่มดีกรีที่กล่าวว่า เช่น...

เงิน 10 บา ท…ที่กาดเกษตรอินทรีย์

เงิน 10 บาทซื้อผักได้หลายชนิด เป็นกลุ่มผักพื้นบ้าน จะมีขายเป็นมัด เป็นกำ หรือเป็นกอง  ราคา 5-10 บาท เช่น มะเขือ ผักเซียงดา ผักชะอม พริก ผักปลัง ตำลึง ผักฟักข้าว ผักแกงแค เป็นต้น ผักเกษตรอินทรีย์ ไม่เน่าไม่เสียง่าย กินได้เกือบทั้งหมด  แทบไม่ได้ทิ้งส่วนใด...

เห็ดคน เห็ดโคน

คนเมืองล้านนา เรียกว่า "เห็ดคน" แม้จะมีคำไทยเรียก "เห็ดโคน" แต่จะเรียกเมื่อเป็นคำเขียนเท่านั้น เวลาพูด เราเรียก "เห็ดคน"กันเป็นส่วนใหญ่ ป่าหายไป จอมปลวกหายไป เห็ดคนก็พลอยหายากไปด้วย สำหรับเห็ดโคนที่ว่ากันว่า ถ้าเป็นเห็ดจอมปลวกจะ อร่อยเป็นที่สุด เอาล้างน้ำ ค่อยๆล้าง ของหายาก แพงด้วย   หากไปเจอเห็ดที่สมบูรณ์มากๆ จะมีรากยาวมาก ถ้าไปเจอเห็ดแบบนี้ ถือว่าโชคดี เป็น "เห็ดจี๋" เห็ดตูม มีรสหวาน...

ลองทายดูว่า มีผักใดบ้างในข้าวยำนี้

คิดถึงข้าวยำ จานหนึ่ง คุณคิดถึงอะไรบ้าง และเมื่อข้าวยำนำมาเป็นห่อด้วยใบตอง +เป็นผักพื้นบ้านตามฤดูกาล +เป็นผักพื้นบ้านล้านนาด้วย +ผักที่ปลูกเอง +ความคิดสร้างสรรประดิษฐ์ประดอย +ศิลปะอาหารนี้เพื่อให้คนกินมีความสุข +ใจถึงใจ เราก็พบกับข้าวยำ  ที่ข่วงเกษตรอินทรีย์ ถนนเลียบคลองชลประทาน ต.สุเทพ เชียงใหม่ มีขาย ทุกวันอังคาร และวันพฤหัส ตั้งแต่บ่ายๆจนถึงเย็นๆ   เห็นดอกดาหลาแล้ว  เหมือนเป็นสัญญลักษณ์ของข้าวยำ แน่นอนว่า คนทำต้องรู้จักข้าวยำเป็นอย่างดี และข้าวยำของเกษตรหน้าใหม่ ปลูก ข้าว เอง ปลูกผักเอง จากแดนใต้ มาลงหลักปักฐานที่เชียงใหม่ ผสมผสานข้าวยำปักษ์ใต้ กับพืชผักล้านนา   สีสันของอาหาร ไม่ต้องมีหลักสูตรปรุงแต่ง นอกจากความสุขที่ได้ทำเป็นตัวตั้ง ลองนับดูว่ามีกี่ชนิด อะไรบ้าง   ทำขายทั้งหมด  4 แบบ 4...

ใช้“โซเดียม ไบคาร์บอเนต”ล้างผัก

“โซเดียม ไบคาร์บอเนต” คืออะไรหรือ? ใช้ล้างผักหรือ ? ซื้อได้ที่ไหน? บ้านอยู่ไกลหาซื้อยาก?      เหล่านี้คือเป็นคำถามของชาวบ้าน ที่ถามอยู่เสมอ ยามเมื่อมีการพูดถึงหรือการได้รับความรู้เกี่ยวกับการล้างผัก           โซเดียม ไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate) เป็นสารเคมี มีลักษณะเป็นผงผลึกหรือผงละเอียดสีขาว ละลายน้ำได้ดี รสชาติแปร่งเค็มเล็กน้อย มีคุณสมบัติเป็นด่าง       โซเดียม...

นางแย้ม ยังสวยได้..แม้ขาดการเอาใจใส่

หากได้รับการดูแลเอาใจใส่ นางแย้มจะบานสวย สีขาวใส ช่อดอกใหญ่   ไม่ได้ปลูกเอง แต่ข้างบ้านปลูก จู่ๆมันก็มาโผล่ในเขตบ้านเรา เขาว่า รากไปไปถึงไหนก็จะมีต้นใหม่ที่นั่น แต่ก็แปลก ว่า ต้นเดิมมันตายไป แต่ต้นใหม่ กลับโผล่อีกด้านหนึ่งของทางเดิน ที่ดูอย่างไรรากก็ไปไม่ถึง อ่านหนังสือเขาก็ว่าเพาะพันธุ์ด้วยกิ่ง หรือ ลำต้น ก็เลยงงๆ แต่ช่างเหตุผลเถอะ ดีแล้วที่มีต้นนางแย้มในบ้าน ตอนแรกๆ ต้นใหญ่มาก ดอกใหญ่มาก แต่พอมาหลายปี ต้นไม้ใหญ่บังแดดเกือบเต็มพื้นที่  ดอกก็เลย เล็กลงๆ  แต่กระนั้น...

จวน(ชวน)ลูกไปวัด ทำบุญวันแม่

หลักสำคัญของการทำบุญคือการได้ศึกษาธรรมะ  ทำบุญวันแม่กั๋นเต๊อะเจ้า          วันแม่คือวันสำคัญที่ลูกหลาน จะมองหาของขวัญหรือทำอะไรพิเศษให้แม่ หรือให้แม่อุ้ย แต่ในทางกลับกัน ก็อาจมีไม่น้อย ที่ผู้เป็นแม่กลับเป็นฝ่ายวางแผน ว่าจะชวนลูกทำอะไร ที่แตกต่างไปจากชีวิตประจำวัน ผู้เขียนจึงอยากจะชวนผู้เป็นแม่ และแม่อุ้ยทั้งหลาย เป็นคนจวน(ชวน)ลูกหลานไปทำบุญที่วัด ซึ่งอาจไม่ใช่เรื่องยากนัก หากไปทำบุญแล้วกลับ แต่ถ้าการทำบุญนั้น ใช้เวลาเป็นการปฏิบัติธรรม หรือไปทำบุญหลายวัด เพื่อจะได้เป็นแรงจูงใจให้ลูกสนใจหลักธรรม ก็อาจจะเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนัก หากลูกของเราไม่เคยชิน หรือมีนัดแล้วกับเพื่อนๆ...

ไอเดียของขวัญวันแม่

พื้นฐานของแม่ลูกคือความกตัญญูกตเวที ความรักความผูกพัน   และจะเป็นความพิเศษ สำหรับวันแม่ ที่เป็นวันของการเติมสุขให้แม่ เติมสุขให้ลูก เติมสุขให้กันและกัน      หนึ่งในการเติมความสุขที่เรานึกถึง คือ การให้ของขวัญ สำหรับวันแม่แล้ว ของขวัญ อาจไม่ใช่สิ่งของ อาจเป็นตัวแทน เป็นความรัก เป็นความพิเศษ เป็นการรู้ตัวตน รู้สถานะแห่งตน แล้วเราจะให้ของขวัญแบบไหนอย่างไร ลองมาเปิดไอเดียจะเลือกของขวัญอย่างไรบ้าง ของขวัญที่เป็นสิ่งของ สารพัดชนิด แล้วแต่ความพอใจมีให้เลือกหา...

เจียงแสน..สามเหลี่ยมทองคำยามหน้าฝน

ได้ไหว้พระธาตุภูเข้า ไหว้หลวงพ่อเจียงแสน เสียดายไม่ได้กราบไหว้พระ อีกมากมายในเจียงแสน เมืองเก่าแก่ ประวัติศาสตร์อันยาวนานของลุ่มน้ำโขง ทันเพียงถ่ายภาพ ยามค่ำ และยามเช้าเท่านั้น   ถนนสี่เลน พร้อมเชื่อมต่อชายแดน ค่ำมากแล้ว   วัฒนธรรมอันหลากหลาย ของชายแดน     พักผ่อนกันเถอะ เส้นสายไผ่ป่า ระหว่างทาง ไปไหว้พระธาตุภูเข้า  ยามเช้า สามเหลี่ยมทองคำ   เกาะกลางน้ำโขง น้ำมากยามนี้ นักท่องเที่ยวต้องผิดหวังหากจะนั่งเรือเล่น ป้ายสามเหลี่ยมทองคำ จะมีหลายจุดในเจียงแสน แต่จุดนี้เป็นจุดชมวิวบนดอยพระเจ้าภูิเข้า ชมวิวตรงนี้แล้ว ขึ้นไปไหว้พระ ใยแมงมุมกับหยดน้ำฝน ความชุ่มชื้นกับความเก่าแก่ กาลเวลา มีเรื่องเล่า มีเรื่องราว มากมายที่เจียงแสน กราบพระธาตุภูเข้า ประวัติศาสตร์พันกว่าปี และมีเรื่องราวย้อนทวนตามลำน้ำโขง และเราก็อาจตระหนักว่า เดิมเราไม่มีพรมแดน   อุ่นใจ ดอกบ่ะลิดไม้ ฝากตัวบนกำแพง หญ้าริมทาง หญ้านี้สมัยก่อนใช้เลี้ยงหมู เดี๋ยวนี้ หายากแล้ว...
- Advertisment -

Most Read

อาหารทำเอง : ต้มจืดจิงจูฉ่ายลูกชิ้นหมูบด

เป็นช่วงที่หลายคนทำอาหารด้วยตัวเองอยู่ที่บ้านโดยใช้วัตถุดิบรอบบ้าน สำหรับสายคนที่รักจะกินอาหารที่ปรุงได้สะดวกวันนี้เสนออาหารที่ใช้พลังงานในการทำมากกว่าใส่ทุกอย่างลงหม้ออีกสักนิด จนทำให้รู้สึกว่าทำอย่างนี้ได้ด้วยเหรอ ต้มจืดจิงจูฉ่ายลูกชิ้นหมูบด เมนูคิดค้นด้วยการที่จู่ๆ ก็มีเครื่องบดหมูอยู่ในบ้าน ทำให้รู้ว่าเครื่องบดหมูในตลาดที่เคยเห็นตอนเด็กมีขนาดแบบเล็กด้วย พื้นฐานคือเครื่องปั่นนี่แหละ แต่ใบมีดออกแบบมาทำหมูบด แบบบดค่อนข้างละเอียดเหมือนกับหมูเด้ง เพียงแต่เราทำเป็นทำนองลูกชิ้นหมูบด วัตถุดิบ

รสสมุนไพร

การเรียนรู้เรื่องรสอาหาร ทำให้เราเข้าใจเรื่องอาหาร ได้อรรถรสของอาหาร ได้คุณค่าและประโยชน์ การเรียนรู้เรื่องรสสมุนไพร ทำให้เราเรียนรู้สรรพคุณ ความสมดุล ตัวอย่างสมุนไพร รสเผ็ดร้อน ตัวอย่างสมุนไพรรสฝาด ตัวอย่างสมุนไพรรสหอมเย็น เราอาจพบสมุนไพรเหล่านี้ ในตำรับยาหรือบางชนิดก็เป็นสมุนไพรใกล้ตัว เป็นอาหารในชีวิตประจำวัน ©สุภฎารัตน์        

สายบัว

ความงามกับอาหาร มักเป็นของคู่กันเสมอ เช่นเดียวกับบัวสาย ที่เราเอาส่วนต้น หรือที่เรียกสายบัว มาเป็นอาหาร     ฤดูฝนนี้แหละ ที่บัวได้ชูช่อดอกสวย มีก้านอ่อน ยาวๆ ให้เราได้นำมารับประทาน   อันที่จริง ก็เสียดายดอกมาก งดงามเสียเหลือเกิน แต่ก็นะ วิถีชาวบ้าน อาหารรอบรั้ว รอบหนองบึง ©สุภฎารัตน์      

มะอึกไร้หนาม

มะอึก หรือคำเมืองเรียกว่า มะเขื่อบู่ เป็นกลุ่มผักที่อยู่ในเมนูน้ำพริกมะอึก หรือใส่ลงไปในน้ำพริกกะปิ ได้รสออกเปรี้ยวแกมขื่นเล็กน้อย และมีเนื้อสัมผัสในการรับประทาน ชวนให้อร่อย ปกติต้นมะอึกจะมีหนาม แต่ว่าปัจจุบันพบว่า นิยมปลูกแบบมะอึกไร้หนาม ลำต้นจะไม่มีหนาม ต้นค่อนข้างใหญ่  ใบกว้างใหญ่มาก มีผลใหญ่ มีขนนุ่มคลุมทั้งผล  เมื่อยังไม่สุกจะมีสีเขียวจัด พอเริ่มสุกจะมีสีเหลือง สุกเหลืองคาต้นได้นาน เก็บมาแล้วก็อยู่ได้นานเป็นสัปดาห์โดยไม่ต้องใส่ตู้เย็น การปลูกใช้เมล็ด เพาะเป็นต้นกล้าก่อนก็ได้ แต่ที่บ้าน เมล็ดหว่านๆไว้  ไม่เห็นงอก แต่พอตัดต้นไม้ใหญ่ กลับงอกขึ้นมามากมาย ปลูกง่าย...