สุภฎารัตน์

ของกินหน้าโรงเรียน และของฝากจากพ่อแม่ผู้ปกครองที่ไปรับ คือ  คำตอบของนักเรียนหลังเลิกเรียน ไม่ว่าจะเป็นความหิว ความอยาก หรือความเคยชิน  เป็นวัยกำลังกิน การแยกเด็กออกจากขนมของหวานของขบเคี้ยวดูเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยาก แต่อย่างน้อย ก็ควรจะช่วยให้การเลือกซื้อเลือกกินของเด็กและผู้ปกครอง เพื่อลดความเสี่ยงต่อสุขภาพ  และลดนิสัยการกินตามใจปากหรือกินตามแฟชั่น หน้าโรงเรียน มีอะไรขายบ้าง ลองมาดูกัน เช่น กลุ่ม ขนมกรุบกรอบ ขนมขบเคี้ยว สารพัดยี่ห้อ ทั้งยี่ห้อดังๆที่โฆษณา และยี่ห้อ แปลกๆใหม่ๆ ก็มีให้ลองซื้อมากิน กลุ่ม เครื่องดื่มสีต่างๆ...

การทำบุญด้วยสังฆทาน ในรูปแบบของสังฆทานสำเร็จรูป ยังคงได้รับความนิยมอยู่มาก แม้บางท่านจะรู้ว่าสังฆทานถังเหลือง หลายกลุ่มไม่มีคุณภาพแต่ก็ยังหิ้วไปทำบุญ เพื่อแลกบุญ   แม้สังฆทานจะมีกฎหมายกำกับดูแล คือ กฎหมายที่เกี่ยวกับสินค้า สิ่งของเครื่องใช้ที่นำมาใส่ในถังเหลืองและ กฎหมายกำกับดูแลด้านฉลากที่ต้องติดให้เห็นชัดเจน แต่ก็ยังมีสังฆทานไม่ติดฉลาก  สิ่งของเครื่องใช้ในถังเหลืองไม่มีคุณภาพ ไม่มีประโยชน์ที่วัด หรือพระ-เณรจะนำไปใช้ประโยชน์ สังฆทานยา ก็ต้องทำกฎหมาย คือ ติดฉลากให้ถูกต้อง เพราะเมื่อบรรจุในกล่องแล้ว ผู้ซื้อจะไม่ทราบ ดังนั้นต้องติดฉลากให้มีข้อมูลครบ ทั้งเป็นการทำตามกฎหมายและเพื่อให้ผู้ซื้อและพระ-เณร อ่านแล้วได้ประโยชน์ ดังนั้นในฉลากติดหน้ากล่อง...

"ของขวัญจากแก้ว" เป็นชื่อจริงที่ไม่เป็นทางการ ชื่อจริงคือ "ของขวัญ" ชื่อเล่น ว่า "ขวัญ" เช้าวันหนึ่ง ได้ยินเสียง"ดอกแก้ว" แมวที่บ้านกระโดดขึ้นบนข้างหน้าต่าง มีเสียงกุกกักๆๆ ก็พบเห็นเรื่องที่ไม่คาดคิด "ดอกแก้ว" คาบอะไรไว้ในปาก รีบออกไปดู ปรากฎว่าเป็นลูกแมว ตัวเล็กมาก ยังไม่ลืมตา มีแผลมีเลือดด้วย  อะไร แก้ว(ชื่อเล่นดอกแก้ว) เอาแมวมาให้หรือนี่ เอาไงดี แม่มันคงมาคลอดแถวๆนี้ แต่ก็ไม่รู้จุดไหน ในที่สุดก็ไป รพ.สัตว์ มช....

ระยะนี้ มีหลายท่านมาปรึกษาเพื่อร้องเรียนเกี่ยวกับเรื่องบิลค่าไฟฟ้า ปัญหาว่าทำไมแพงกว่าเดือนที่แล้วเยอะมาก ทั้งที่ไม่ได้มีอะไรพิเศษในการใช้ที่บ้าน และพอติดต่อไปที่การไฟฟ้า ก็มีพนักงานบริษัทรับช่วงมาดู เอาไปเอามาชักไม่แน่ใจ มีปีนรั้วเข้ามาด้วย บางรายบอกว่า พบสาเหตุการสับสวิทซ์หม้อไฟผิด แล้วอย่างนี้ใครจะรับผิดชอบ บางรายก็บอกว่าไม่เคยดูเลย พอต่อๆมาชักเอะใจ เห็นผิดปกติ และใช้วิธีจ่ายผ่านธนาคาร ก็สงสัยว่ามีปัญหาแบบนี้ แต่ธนาคารหักเงินไปแล้วจะทำอย่างไร การอ่านบิลค่าไฟฟ้าทุกครั้งก่อนจ่ายเป็นเรื่องถูกต้องแล้ว  ถ้าเป็นปกติ หรือน้อยลงหรือเพิ่มขึ้น เราจะได้ดูว่า เป็นเพราะอะไร ตั้งแต่การดูจากในบ้านของเราเอง ถ้าน้อยลง ก็จะได้เปรียบเทียบ ถ้ามากก็ควรตรวจดูระบบไฟในบ้าน...

มีหลายท่านถามมา ว่าเกาลัดไทย กินอย่างไรก่อนอื่นต้องบอกกันก่อนว่า ไม่ได้เชี่ยวชาญเรื่องเกาลัดไทย แต่ปลูกที่บ้านมาหลายปี ดูดอกดูผล ก็ชอบมาก บางปีช่วยกันกับเพื่อน ตอนกิ่ง แล้วเพื่อนก็ไปปลูกที่วัด บางปีทำเอง ได้ไม่กี่ต้น ใครขอก็ให้  พอมีผล ก็ต้มเอาไปแจก ถ่ายภาพ ดอกบ้าง ผลบ้าง เหตุฉะนี้ จึงมีคนถาม ครั้งแรกที่ไ้ด้กินเกาลัดไทย ตอนนั้น ที่บ้านยังไม่มีดอกไม่มีผล ไปบ้านเชีียงราย ผ่านมากาดแม่ขะจาน ก็มีชาวบ้านต้มเอาขาย ถามดู แล้วก็ซื้อมากิน ก็อร่อยได้ใช้ สำหรับคนที่มีพื้นฐานของกินลูกก่อ...

สมัยก่อน เรารู้จักข้าวปิ่นโตกันเป็นอย่างดี ทุกวันศีล เมื่อบ้านใดได้เตรียมข้าวปิ่นโต ก็เป็นโอกาสดีที่เราจะได้ถวายอาหารพระด้วยฝืมือของเราเอง เย็นก่อนวันส่งปิ่นโต ก็มี”ขะ-โยม” “เด็กวัด” เอาปิ่นโตมาส่ง รุ่งเช้าแม่ก็จะเตรียมอาหารให้เราเอาปิ่นโตมาใส่ เป็นวันที่ดีของบ้าน ที่จะได้ส่งปิ่นโต ปิ่นโต ในสมัยก่อน นอกจากจะหมายถึง ภาชนะใส่อาหารสำหรับกลางวันของเด็กนักเรียน ยังหมายถึง ข้าวปลาอาหารที่เราใส่ถวายพระ โดยมีการแบ่งกันในหมู่บ้าน ว่า วันจันทร์ ไปสายเหนือวันอังคารสายใต้ ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีหลายหมู่บ้านยึดถือประเพณีสืบต่อมา แต่นับวันเริ่มหายไปเรื่อยๆ และที่สำคัญคือ ชนิดของอาหารเปลี่ยนไปจากเดิมมาก ประกอบกับสังคมและวัฒนธรรมอาหารของเราเปลี่ยนแปลงไป...

คำเมืองเรียก "ดอกสลิด" คำไทย เรียก "ดอกขจร"  ไม่รู้มีที่มาของชื่อหรือเปล่า  คำว่า "สลิด" คำเมืองหมายถึง "จริตจะก้านมากกว่าปกติ" "ดัดจริต" เป็นกิริยาของบุคคล คล้ายๆออกแนวเจ้าชู้ หรือมารยาหญิง มักเป็นคำเหน็บแนม หรือคำ"เกือบ"ด่า  หรือ  ด่า  นั่นแหละ เช่น สาวชอบแ่ต่งตัว ชอบเที่ยว เจ้าชู้ ก็มักเรียกว่า "แม่ญิงสลิด" ถ้ามีคำอื่นมาต่อท้าย ก็ยิ่งเพิ่มดีกรีที่กล่าวว่า เช่น...

เงิน 10 บาทซื้อผักได้หลายชนิด เป็นกลุ่มผักพื้นบ้าน จะมีขายเป็นมัด เป็นกำ หรือเป็นกอง  ราคา 5-10 บาท เช่น มะเขือ ผักเซียงดา ผักชะอม พริก ผักปลัง ตำลึง ผักฟักข้าว ผักแกงแค เป็นต้น ผักเกษตรอินทรีย์ ไม่เน่าไม่เสียง่าย กินได้เกือบทั้งหมด  แทบไม่ได้ทิ้งส่วนใด...

คนเมืองล้านนา เรียกว่า "เห็ดคน" แม้จะมีคำไทยเรียก "เห็ดโคน" แต่จะเรียกเมื่อเป็นคำเขียนเท่านั้น เวลาพูด เราเรียก "เห็ดคน"กันเป็นส่วนใหญ่ ป่าหายไป จอมปลวกหายไป เห็ดคนก็พลอยหายากไปด้วย สำหรับเห็ดโคนที่ว่ากันว่า ถ้าเป็นเห็ดจอมปลวกจะ อร่อยเป็นที่สุด เอาล้างน้ำ ค่อยๆล้าง ของหายาก แพงด้วย   หากไปเจอเห็ดที่สมบูรณ์มากๆ จะมีรากยาวมาก ถ้าไปเจอเห็ดแบบนี้ ถือว่าโชคดี เป็น "เห็ดจี๋" เห็ดตูม มีรสหวาน...

คิดถึงข้าวยำ จานหนึ่ง คุณคิดถึงอะไรบ้าง และเมื่อข้าวยำนำมาเป็นห่อด้วยใบตอง +เป็นผักพื้นบ้านตามฤดูกาล +เป็นผักพื้นบ้านล้านนาด้วย +ผักที่ปลูกเอง +ความคิดสร้างสรรประดิษฐ์ประดอย +ศิลปะอาหารนี้เพื่อให้คนกินมีความสุข +ใจถึงใจ เราก็พบกับข้าวยำ  ที่ข่วงเกษตรอินทรีย์ ถนนเลียบคลองชลประทาน ต.สุเทพ เชียงใหม่ มีขาย ทุกวันอังคาร และวันพฤหัส ตั้งแต่บ่ายๆจนถึงเย็นๆ   เห็นดอกดาหลาแล้ว  เหมือนเป็นสัญญลักษณ์ของข้าวยำ แน่นอนว่า คนทำต้องรู้จักข้าวยำเป็นอย่างดี และข้าวยำของเกษตรหน้าใหม่ ปลูก ข้าว เอง ปลูกผักเอง จากแดนใต้ มาลงหลักปักฐานที่เชียงใหม่ ผสมผสานข้าวยำปักษ์ใต้ กับพืชผักล้านนา   สีสันของอาหาร ไม่ต้องมีหลักสูตรปรุงแต่ง นอกจากความสุขที่ได้ทำเป็นตัวตั้ง ลองนับดูว่ามีกี่ชนิด อะไรบ้าง   ทำขายทั้งหมด  4 แบบ 4...