สุขภาพ

จำได้ว่า เคยได้ยินชื่อ แตงสา หรือคนเมืองเหนือเรียก "บ่าแต๋งสา" มาแต่เด็ก แต่นึกไม่ออกว่า หน้าตาอย่างไร  ตอนที่ซื้อมาต้นเล็กมาก ไม่คิดว่า จะกลายเป็นไม้เถา ใบใหญ่  แล้วกอใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ หวังว่าสักวันจะออกดอก แต่ผ่านไปเกือบสามปีไม่มีอะไรนอกจากใบ จึงตัดทิ้ง แต่ยังมีตอเหลืออยู่ ผลิใบโตมาใหม่ เราก็ไปถามร้านต้นไม้ที่เคยซื้อมา เขาว่า มันจะมีผลเมื่ออายุประมาณ 3 ปี อั้ยยะ.... ....แต่เมื่อไม่นานมานี้ ผ่านไปร้านต้นไม้อีกร้าน เห็นมีทั้งดอกและผล...

มะม่วงหาว มะนาวโห่ สีสดรสเปรี้ยวมาก เป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่ได้รับความนิยมมากขึ้น จากความสวยของสี รสเปรี้ยวจัดจ้าน และยังมีข้อมูลด้านสมุนไพรที่มีสรรพคุณมากมาย ต้นที่ถ่ายภาพมาให้ชมกันนี้ มีในสวนสมุนไพรที่ทำงาน ไม่ได้ปลูกเอง แต่ชอบแวะเวียนไปถ่ายภาพเสมอ ชอบความเป็นสีสด เป็นไม้พุ่มเตี้ย กิ่งก้านหนาทึบ มีผลทั่วทั้งต้นเลยทีเดียว   ผลอ่อน แก่ จะเห็นสีต่างกัน ผลอ่อน สีขาว ผลเริ่มแก่ ผลจะเริ่มออกสีส้ม ผลแก่ สีส้มแดง ผลแก่จัด สีดำแดง จนถึงผลแก่เหี่ยว คาต้นจะมีสีดำ แต่ว่า..ชื่อว่ามะนาว ต้องคิดถึงการมีหนาม และหนามของ มะม่วงหาว มะนาวโห่ เป็นหนามแหลม...

ชื่อคำเงาะ อาจเห็นภาพ เงาะ ชื่อคำแสด อาจนึกถึงสีแสด ไม่ว่าจะนึกถึงอะไร ล้วนสื่อความหมายตรง คล้าย เงาะ เพราะ ลักษณะผลเหมือนเงาะ สีแสด เพราะ เมื่อเอาเมล็ดมาต้มหรือแช่น้ำ จะได้สีแสด สำหรับใส่ขนม เป็นสีธรรมชาติ และก็ยังมีชื่ออื่นๆ เรียก แตกต่างกันตามท้องถิ่น ที่อาจสื่อความหมายคล้ายๆกัน   หากจะถามว่าต้นคำเงาะ หรือคำแสด ปลูกในบ้านได้ไหม ตอบว่าได้ เพราะ ดอกสีสวย ได้เมล็ดมาใช้ประโยชน์   ดอกสวยอย่างนี้ ลักษณะของดอก   ดอกแก่ จะร่วงหล่น เกิดผล อ่อน และต่อเป็นผลแก่   จนเมื่อดอกร่วงหมดแล้ว...

เมื่อแกะฝักบัว เราจะพบเมล็ดบัว เมื่อแกะเมล็ดบัว เราจะพบเนื้อเมล็ดบัว และกลางเนื้อเมล็ดบัว เราจะพบ ดีบ้ว   มีฝักอ่อน ฝักแก่   แกะเมล็ดแก่ แยก เปลือก เนื้อเมล็ด และดีบัว     ฝักแก่ จะเห็นเมล็ดสีเขียว-ดำ     เมล็ดบัว อ่อน   ฝักอ่อน จะเห็นเมล็ดสีเขียวใส   เทียบเมล็ด         หากรับประทานสด  จะแตกต่างกันดังนี้ เมล็ดแก่ -เนื้อแน่น แข็ง -เนื้อไม่หวาน -ดีบัว รสขม -ไม่อร่อย เมล็ดอ่อน -เนื้ออ่อน -รสออกหวาน -ดีบัว ไม่ค่อยขม -อร่อย ดอกบัวสวย สำหรับบูชา ถวายพระ ใช้ในงานบุญ ฝักบัว รับประทาน อาหารหวาน...

ปกติงาขี้ม้อนจะต้นใหญ่ ควรจะปลูกในสวน แต่ถ้าเราจะปลูกในกระถางก็สามารถทำได้ ถ้าดูแลดี มีแสงแดดส่องถึง กระถางใบใหญ่หน่อย ต้นก็จะสมบูรณ์   ต้นแก่ พร้อมจะเก็บผล  รูปทรงต้นปกติต้องสวยกว่านี้ แต่สวนเล็กๆหลังบ้านมีที่จำกัด มันต้องเบียดเสียดกับต้นอื่นๆ รูปทรงต้นจะโย้เย้   มีผู้อ่านหลายท่านถามมาว่า ปลูกในกระถางได้ไหม ดิฉันก็เลยเอาภาพที่ปลูกในกระถางมาให้ดู เพียงแต่ต้นที่ถ่ายภาพไว้ เป็นกระถางเล็ก อยู่ใต้ต้นไม้ แสงน้อยไปหน่อย ต้นก็เลยไม่ค่อยโต(จะเห็นมะเขือเทศ หรือมะเขือส้มในกระถางข้างๆ)     ใบอ่อน หน้าฝนนี้ลองหาต้นงาขี้ม้อนมาปลูก กินใบอ่อน พอมีดอกแก่ มีช่อดอก มีผล ก็นำมารับประทานได้...

มะเขือเทศ สีส้มสีแดง ให้คุณค่าทางอาหารอย่างสูงในทุกด้าน และทำอาหารได้หลากหลาย เครื่องดื่ม ของว่างแปรรูป รวมถึง การใช้เพื่อความงาม ถือตะกร้าได้ก็เดินรอบบ้าน ได้ผักเชียงดานิดหน่อย แต่ได้มะเขือเทศเล็ก หรือทางเหนือเรียก "บ่าเขือส้ม" หรือ มะเขือส้ม ( คำว่า ส้ม หมายถึง เปรี้ยว ในภาษาเหนือ)  ลูกเล็กแต่รสชาตเปรี้ยวจัดจ้าน เหมาะสำหรับอาหารเหนือหลายเมนู เช่น กลุ่มเมนู ที่ออกรสเปรี้ยว คือ...

โซเดียมสูงไม่ใช่แค่เค็ม แต่โซเดียมมีมากกว่าความเค็ม การรู้เท่าทันโซเดียมจึงเป็นสิ่งสำคัญ โรคไต หมายถึง โรคที่มีความผิดปกติที่บริเวณไต สาเหตุสำคัญ สาเหตุหนึ่ง คือการได้รับเกลือหรือโซเดียมในปริมาณสูง โดยเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยเรื้อรัง ที่เชื่อมโยงอาการโรคไต เช่นเบาหวาน ,ความดันโลหิตสูง  ความเสี่ยงจะมากขึ้นจากการกินเค็ม หรือกินอาหารที่มีเกลือหรือโซเดียม  โซเดียม เป็นสารอาหารประเภทเกลือแร่ที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย ช่วยควบคุมความดันกระแสเลือด การทำงานของกล้ามเนื้อและระบบประสาท ช่วยรักษาสมดุลของของเหลวที่อยู่ภายในร่างกาย นอกจากเกลือแกงแล้ว ยังมีเกลือโซเดียมของวัตถุเจือปนอาหาร  ที่เราคุ้นเคยเช่น   โมโนโซเดียมกลูตาเมต (ผงชูรส) โซเดียมไบคาร์บอเนต (ผงฟู) ส่วนกลุ่ม...

การเลือกซื้อเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร การเลือกซื้อเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร

การไปกิ่วแม่ปานหลายครั้ง ต่างเดือนต่างฤดู อาจมีไม้บางสีต่างกัน แต่เสน่ห์ของกิ่วแม่ปาน กลับน่าค้นหาเสมอ ในครั้งนี้เดินทางไปช่วงเดือนกุมภา   ช่วง การเดินป่ากิ่วแม่ปาน ส่วนมากเป็นการชมธรรมชาติพรรณไม้และสภาพ ป่า ความสวยงาม ความพอใจ จึงมีเสียงพูดคุย เสียงตะโกนกัน สนุกสนาน แต่สิ่งหนึ่งที่สำคัญของกิ่วแม่ปานคือ นกป่า การชมนก ต้องการความเงียบ นกก็ต้องการความเงียบ หากเป็นไปได้  กิ่วแม่ปาน ควรแบ่งเวลา ให้นักชมนก นักอนุรักษ์ได้ ชมนกอย่างเงียบ ๆ แบ่งกันระหว่างดูต้นไม้ กับดูนก แบ่งกันระหว่างมีเสียง...

ตรีผลา ชื่อนี้เป็นที่รู้จักมากขึ้นในปัจจุบัน เนื่องจากมีการศึกษาวิจัย ตามตำรับยาแผนโบราณ และกระทรวงสาธารณสุข บรรจุเป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ ที่สำคัญ และอาจเข้าข่ายโฆษณาเกินจริงคือ  มีการทำออกมาจำหน่าย พร้อมการโฆษณา ที่ดูเหมือนจะเป็นยาสารพัดประโยชน์อีกตัวหนึ่งในวงการผลิตภัณฑ์สุขภาพ เท็จจริงอย่างไรนั้น มีปรากฎในตำรายาแผนโบราณ ตามตำรับแพทย์แผนไทย ซึ่งมีรายละเอียดของการใช้ ปัจจัยต่างๆที่ต้องศึกษาเพิ่มเติมอีกหลายด้าน ซึ่งการใช้ตรีผลาเป็นยา ควรได้รับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์แผนไทยก่อน แต่อย่างไรก็ตาม การใช้ตรีผลา อาจจัดเป็นกลุ่มสุขภาพทางเลือก ที่ใครๆก็สามารถใช้ได้ตามต้องการ เพีียงแต่ต้องศึกษาให้ดีก่อน และต้องแยกว่า เราใช้เป็นยา หรือเป็นเครื่องดื่มสมุนไพร กรณีใช้เป็นยา นอกจากจะได้รับการตรวจหรือคำแนะนำจากแพทย์แผนไทย...

ใบบัวบก หรือผักหนอก ในภาษาคำเมือง ประโยชน์มากมายแค่ไหน เราๆท่านๆทราบกันดี เพียงแต่ว่า เวลาที่เราจะนำมารับประทาน ต้องล้างให้สะอาดตามวิธีการล้างผัก   เวลาซื้อมา จะพบว่า ใบบัวบกจะค่อนข้างเปื้อนดิน มีใบเก่าๆแก่ๆเน่าๆแห้งๆ ปะปนมา แถมอาจมีเศษฟางข้าว เศษหญ้าติดมาด้วย ยิ่งเป็นกอใหญ่ ส่วนปมของราก จะเยอะมาก ถ้าเป็นต้นเล็ก หรือกอไม่ใหญ่จะล้างง่ายกว่า แต่ ควรจะแยกเป็นกอๆ ล้างเป็นต้นๆ ถ้าล้างรวมหมู่อย่างนี้ ก็อาจมีเศษปนเปื้อนอยู่ ลักษณะของต้นบัวบกจะมีรากหรือไหล เชื่อมกัน ดังนั้นเวลากองๆรวมกัน ก็อาจทำให้การล้าง ยุ่งยากนิดหนึ่ง เพราะบัวบกเป็นพื้นติดติน...

ช่วงนี้ เคพกูสเบอรี่ (cape gooseberry)  โครงการหลวง กำลังออกมาให้เราได้กินอร่อยๆ หรือท่านใดที่เดินทางไปเที่ยวดอยอินทนนท์ ระหว่างทางจะมีวางขาย เป็น cape ห่อหุ้มไว้ แกะออกมา เห็นผลสีส้ม สีเหลือง หรืออาจสีเหลืองแกมเขียว ถ้าเก็บมาใหม่ๆ ส่วนเปลือกหุ้ม ถ้าเก็บไว้หลายวันจะมีสีน้ำตาล แต่ถ้าไปพบเจอเปลือกออกสีเขียวน้ำตาลแสดงว่า เก็บมาใหม่ๆเช่นกัน เปลือกหุ้ม จะมีปะปนกัน  บางลูกเปลือกหุ้มจะผลิแตก เปิดเห็นผล บางลูกเปลือกหุ้มสนิท เก็บไว้ได้นานหลายวัน ถ้าเป็นไปได้ควรเก็บไว้ในตู้เย็น เมื่อแกะเปลือกออก ส่วนมากก็ได้ผลที่สมบูรณ์พร้อมรับประทาน แต่ก็มีบ้างเหมือนกันที่แกะออกมาแล้ว ผลเน่าเสีย   การล้างทั้งเปลือก ก็ควรคลี่เปลือก โดยไม่เด็ดจากขั้ว...